Je bent wettelijk verplicht EMVI toe te passen bij alle openbare aanbestedingen boven de Europese drempelwaarden, tenzij je goed kunt motiveren waarom gunning op laagste prijs beter is. Voor nationale aanbestedingen onder deze drempel mag je kiezen tussen EMVI (nu beste prijs-kwaliteitverhouding genoemd) en laagste prijs. De Aanbestedingswet schrijft voor dat publieke opdrachtgevers alleen op laagste prijs mogen gunnen als ze dit goed kunnen onderbouwen.
Wat betekent EMVI en waarom is het belangrijk bij aanbestedingen?
EMVI staat voor Economisch Meest Voordelige Inschrijving en is een gunningsmethode waarbij naast de prijs ook andere criteria zoals kwaliteit, duurzaamheid en techniek worden meegewogen. Het doel is de beste prijs-kwaliteitverhouding te vinden in plaats van uitsluitend de laagste prijs.
Sinds 2012 wordt EMVI steeds breder ingevoerd in de Nederlandse bouw- en infrasector. De huidige officiële term is beste prijs-kwaliteitverhouding (BPKV), maar in de praktijk wordt nog vaak EMVI gebruikt. Dit gunningsprincipe zorgt ervoor dat opdrachtgevers niet automatisch kiezen voor de goedkoopste optie, maar voor het beste totaalpakket.
Voor jou als professional in de sector betekent dit dat je niet alleen hoeft te concurreren op prijs. Je kunt ook winnen door slimme oplossingen, duurzame technieken of innovatieve werkwijzen aan te bieden. Een aannemer met een hogere prijs kan bijvoorbeeld toch winnen dankzij een sterk duurzaamheids- en hinderbeperkingsplan.
Bij welke aanbestedingen ben je wettelijk verplicht EMVI toe te passen?
Je bent verplicht EMVI toe te passen bij alle openbare aanbestedingen boven de Europese drempelwaarden, tenzij je als opdrachtgever goed kunt motiveren waarom gunning op laagste prijs geschikter is. Deze drempelwaarden worden regelmatig aangepast door de Europese Commissie.
Voor werken onder deze drempel heb je meer keuze. Bij nationale aanbestedingen mag je kiezen tussen EMVI-gunning of gunning op laagste prijs. De Aanbestedingswet geeft publieke opdrachtgevers deze vrijheid, maar ze moeten hun keuze wel kunnen onderbouwen.
Ook bij niet-openbare procedures, concurrentiegerichte dialoog en innovatiepartnerschap is EMVI meestal verplicht. Dit geldt zowel voor bouwprojecten als voor dienstverlening en leveringen in de infrasector. Onderhandse aanbestedingen onder bepaalde drempels vormen hierop een uitzondering.
Let op dat verschillende aanbestedingsprocedures verschillende regels kennen. Bij een bouwteamuitvraag bijvoorbeeld, zijn de EMVI-regels anders toegepast dan bij een traditionele aanbesteding.
Wat is het verschil tussen EMVI en laagste prijs bij gunning?
Bij gunning op laagste prijs wint automatisch de inschrijver met het laagste bedrag, mits deze voldoet aan alle eisen. Bij EMVI-gunning wordt de prijs gecombineerd met andere criteria zoals kwaliteit, planning, risicomanagement of duurzaamheid.
De praktische gevolgen zijn groot. Bij laagste prijs hoef je als inschrijver alleen een concurrerende prijs en de juiste documenten in te dienen. Bij EMVI moet je daarnaast een uitgebreid plan maken waarin je laat zien hoe je de opdracht gaat uitvoeren. Opdrachtgevers bepalen vooraf de gunningscriteria en hun weging, bijvoorbeeld prijs 50% en kwaliteit 50%.
Voor aannemers betekent dit dat je zowel een concurrerende prijs als een sterk plan moet indienen. Je kunt niet meer alleen op prijs concurreren, maar moet ook investeren in het schrijven van overtuigende plannen. Dit vraagt andere vaardigheden en meer voorbereidingstijd.
Als opdrachtgever mag je alleen kiezen voor laagste prijs als je goed kunt motiveren waarom andere criteria niet relevant zijn. In de praktijk gebeurt dit steeds minder vaak, omdat kwaliteit en duurzaamheid steeds belangrijker worden.
Hoe stel je EMVI-criteria op die juridisch waterdicht zijn?
Juridisch waterdichte EMVI-criteria moeten meetbaar, transparant en relevant zijn voor de opdracht. Ze moeten vooraf duidelijk omschreven zijn, inclusief de wegingsfactoren en beoordelingsmethode. Veel voorkomende criteria zijn plan van aanpak, planning, risicomanagement, duurzaamheid en omgevingsmanagement.
Zorg dat elk criterium concreet geformuleerd is. Schrijf niet “innovatief plan” maar “concrete maatregelen om CO2-uitstoot te verminderen met bijbehorende meetmethode”. Geef ook aan hoe je gaat beoordelen: welke aspecten krijgen welke punten en wie beoordeelt dit?
De wegingsfactoren moeten logisch zijn. Prijs krijgt meestal een weging tussen 40% en 70%, afhankelijk van het type opdracht. Verdeel de overige punten over kwaliteitscriteria die echt relevant zijn voor het project. Een veiligheidsplan is bijvoorbeeld relevanter bij complexe infraprojecten dan bij eenvoudig onderhoud.
Documenteer alles goed in je aanbestedingsstukken. Beschrijf per criterium wat je verwacht, hoe je beoordeelt en welke informatie inschrijvers moeten aanleveren. Dit voorkomt discussies achteraf en maakt je procedure juridisch houdbaar.
Welke fouten maken aanbesteders vaak bij EMVI-toepassing?
De meest voorkomende fout is onduidelijke of niet-meetbare criteria opstellen. Vage omschrijvingen zoals “kwalitatief hoogwaardig plan” leiden tot discussies en juridische procedures. Inschrijvers weten dan niet wat er van hen verwacht wordt en kunnen achteraf de beoordeling aanvechten.
Een tweede veelgemaakte fout is criteria gebruiken die niet relevant zijn voor de opdracht. Duurzaamheid is bijvoorbeeld niet altijd even belangrijk bij noodherstellingen. Ook het verkeerd wegen van criteria komt vaak voor: te veel nadruk op prijs maakt EMVI zinloos, te weinig nadruk maakt inschrijven oninteressant.
Veel aanbesteders vergeten ook om hun beoordelingsprocedure goed vast te leggen. Wie beoordeelt welk onderdeel? Hoe worden punten toegekend? Wat gebeurt er bij gelijke scores? Deze onduidelijkheid leidt tot willekeurige beoordelingen en juridische problemen.
Let ook op dat je criteria niet discriminerend zijn. Ze moeten voor alle potentiële inschrijvers haalbaar zijn, ook voor kleinere bedrijven. Criteria die alleen grote aannemers kunnen halen, zijn juridisch aanvechtbaar en beperken de concurrentie onnodig.
Door deze valkuilen te vermijden, maak je je EMVI-procedure rechtmatig en effectief. Dit bespaart tijd, voorkomt procedures en zorgt ervoor dat je daadwerkelijk de beste inschrijving selecteert. Bij Bouwmeesters helpen we regelmatig organisaties met het opzetten van waterdichte aanbestedingsprocedures en het schrijven van winnende EMVI-plannen door middel van praktische trainingen en begeleiding. Wil je meer weten over hoe wij je kunnen ondersteunen bij EMVI-aanbestedingen? Neem dan contact met ons op voor een persoonlijk adviesgesprek.
Onze EMVI-trainingen
Wil je je EMVI-vaardigheden verder ontwikkelen? Bij Bouwmeesters bieden we verschillende gespecialiseerde trainingen aan:
• EMVI Plannen Schrijven – Leer de basis van het schrijven van overtuigende EMVI-plannen
• EMVI Schrijven Next Level – Breng je EMVI-schrijfvaardigheden naar een hoger niveau
• AI in EMVI – Ontdek hoe je kunstmatige intelligentie kunt inzetten bij EMVI-plannen
• Prestatie-informatie en Better Performance in EMVI-plannen – Verbeter de prestaties van je EMVI-plannen met de juiste prestatie-informatie
