Het verschil tussen EMVI (Economisch Meest Voordelige Inschrijving) en traditionele laagste prijs-aanbestedingen zit in de beoordelingscriteria. Bij laagste prijs-aanbestedingen wordt alleen gekeken naar de prijs, terwijl EMVI meerdere factoren meewegen zoals kwaliteit, duurzaamheid, planning en samenwerking. EMVI gebruikt een puntensysteem waarbij prijs meestal 50-70% van de totaalscore bepaalt, terwijl de overige criteria de rest invullen.
Waarom zijn er verschillende manieren van aanbesteden ontstaan?
De ontwikkeling van verschillende aanbestedingsmethoden is voortgekomen uit praktische problemen in de bouwsector. Jarenlang werd er alleen gekeken naar de laagste prijs, maar dit leidde regelmatig tot teleurstellende resultaten.
Opdrachtgevers merkten dat het goedkoopste bod niet altijd het beste resultaat opleverde. Projecten liepen vertraging op, de kwaliteit was soms ondermaats en de samenwerking verliep stroef. Aannemers moesten hun prijzen zo scherp stellen dat er weinig ruimte overbleef voor kwaliteit of innovatie.
Dit heeft geleid tot de ontwikkeling van meer holistische benaderingen zoals EMVI. Deze methode erkent dat de waarde van een project verder gaat dan alleen de aankoopprijs. Factoren zoals duurzaamheid, planning, ervaring van het projectteam en de voorgestelde werkwijze kunnen net zo belangrijk zijn als de prijs zelf.
De bouwsector heeft geleerd dat goede samenwerking tussen opdrachtgever en opdrachtnemer vaak resulteert in betere projectresultaten. Dit inzicht heeft de weg vrijgemaakt voor aanbestedingsmethoden die meer ruimte bieden voor partnerschap en gezamenlijke verantwoordelijkheid.
Wat houdt de traditionele laagste prijs-aanbesteding precies in?
Bij een laagste prijs-aanbesteding is het principe heel eenvoudig: de partij die het laagste bedrag inschrijft, krijgt de opdracht. De prijs is het enige gunningscriterium dat telt.
Het proces verloopt als volgt: opdrachtgevers stellen een bestek op met duidelijke specificaties, aannemers calculeren hun prijs en dienen hun inschrijving in. Vervolgens worden de prijzen vergeleken en krijgt de laagste inschrijver de gunning, mits deze voldoet aan alle technische eisen.
De voordelen van deze methode zijn de eenvoud en transparantie. Iedereen weet precies waar hij aan toe is en het gunningsproces is objectief en snel af te handelen. Voor standaardprojecten zonder bijzondere complexiteit kan dit een efficiënte aanpak zijn.
De nadelen worden echter steeds duidelijker. Aannemers kunnen gedwongen worden om zo scherp te calculeren dat er weinig ruimte overblijft voor onverwachte omstandigheden. Dit kan leiden tot claims, geschillen en uiteindelijk hogere kosten voor de opdrachtgever. Ook blijft er weinig ruimte voor innovatie of meerwaarde die de aannemer zou kunnen bieden.
Hoe werkt EMVI eigenlijk in de praktijk?
EMVI werkt met een puntensysteem waarbij verschillende criteria worden beoordeeld en gewogen. De prijs blijft belangrijk, maar vormt meestal tussen de 50% en 70% van de totaalscore.
Het proces begint met het opstellen van gunningscriteria door de opdrachtgever. Naast prijs kunnen dit zijn: projectorganisatie en planning, kwaliteitsborging, duurzaamheid, omgevingsmanagement of innovatie. Elk criterium krijgt een wegingsfactor die aangeeft hoe zwaar het meetelt.
Aannemers schrijven vervolgens een EMVI-plan waarin ze op elk criterium ingaan. Ze beschrijven niet alleen wat ze gaan doen, maar vooral hoe ze meerwaarde creëren voor de opdrachtgever. Een goed EMVI-plan laat zien dat de aannemer de opgave begrijpt en concrete oplossingen biedt.
De beoordeling gebeurt door een beoordelingscommissie die elk plan punten geeft per criterium. Deze punten worden vermenigvuldigd met de wegingsfactoren en opgeteld tot een totaalscore. De inschrijver met de hoogste totaalscore wint de aanbesteding.
Voor het schrijven van winnende EMVI-plannen is specifieke kennis en ervaring nodig. Veel organisaties investeren daarom in trainingen voor hun medewerkers om deze vaardigheden te ontwikkelen.
Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen beide methoden?
De verschillen tussen EMVI en laagste prijs-aanbesteding zijn fundamenteel en beïnvloeden het hele project.
| Aspect | Laagste prijs | EMVI |
|---|---|---|
| Gunningscriterium | Alleen prijs | Prijs + kwaliteitscriteria |
| Beoordelingsproces | Objectief en snel | Subjectief en tijdrovend |
| Inschrijvingskosten | Laag | Hoog (door plannen schrijven) |
| Ruimte voor innovatie | Beperkt | Groot |
| Samenwerking | Transactioneel | Partnerschap-gericht |
Het belangrijkste verschil zit in de mindset. Bij laagste prijs draait alles om kosten minimaliseren, bij EMVI om waarde maximaliseren. Dit heeft grote gevolgen voor hoe partijen naar elkaar toe werken tijdens het project.
EMVI stimuleert aannemers om na te denken over meerwaarde en creatieve oplossingen. Ze kunnen zich onderscheiden door slimme planningen, duurzame materialen of innovatieve werkmethoden. Dit leidt vaak tot betere projectresultaten.
Het risicoprofiel verschilt ook. Bij laagste prijs ligt het risico vooral bij de aannemer die scherp heeft gecalculeerd. Bij EMVI wordt het risico meer gedeeld omdat beide partijen hebben gekozen voor samenwerking op basis van kwaliteit.
Wanneer kies je voor welke aanbestedingsmethode?
De keuze tussen EMVI en laagste prijs hangt af van verschillende factoren. Voor standaardprojecten met duidelijke specificaties kan laagste prijs nog steeds de beste optie zijn.
Kies voor laagste prijs wanneer:
- Het project weinig complexiteit heeft
- De specificaties volledig uitgewerkt zijn
- Snelheid van aanbesteden belangrijk is
- De markt homogene oplossingen biedt
Kies voor EMVI wanneer:
- Het project complex is met veel stakeholders
- Innovatie en duurzaamheid belangrijk zijn
- Samenwerking cruciaal is voor succes
- Je meerwaarde verwacht van de markt
Bij bouwteamprojecten is EMVI bijna altijd de juiste keuze. Hier draait alles om samenwerking vanaf het begin, waarbij de aannemer meedenkt in het ontwerpproces. De toegevoegde waarde van de aannemer is dan net zo belangrijk als de prijs.
Ook bij projecten met veel omgevingsimpact, zoals in stedelijke gebieden, biedt EMVI voordelen. Aannemers kunnen zich onderscheiden door slimme logistieke oplossingen of betere communicatie met omwonenden.
Welke impact hebben beide methoden op de samenwerking?
De keuze voor een aanbestedingsmethode bepaalt in grote mate hoe partijen met elkaar omgaan tijdens het project. Dit heeft directe gevolgen voor de projectsfeer en resultaten.
Bij laagste prijs-aanbestedingen ontstaat vaak een transactionele relatie. De aannemer heeft scherp gecalculeerd en heeft weinig ruimte voor tegenvallers. Dit kan leiden tot een defensieve houding waarbij elke wijziging of onverwachte omstandigheid wordt aangekaart als meerwerk.
EMVI creëert meer ruimte voor partnerschap. Omdat de aannemer is gekozen op basis van zijn voorgestelde aanpak en samenwerking, voelt hij zich meer betrokken bij het projectsucces. Dit leidt vaak tot een proactievere houding waarbij wordt meegedacht over oplossingen.
De communicatie verschilt ook. Bij EMVI-projecten is er meestal meer overleg en afstemming nodig, maar dit voorkomt vaak problemen later in het project. Bij laagste prijs-projecten kan de communicatie formeler en meer contractueel van aard zijn.
Voor het ontwikkelen van goede samenwerkingsvaardigheden binnen projectteams zijn specifieke trainingen beschikbaar die zich richten op betere prestaties en effectieve teamdynamiek in de bouwsector.
De juiste aanbestedingsmethode voor jouw project
Het kiezen van de juiste aanbestedingsmethode is een strategische beslissing die het hele project beïnvloedt. EMVI biedt meer mogelijkheden voor waardecreatie en samenwerking, maar vraagt ook meer tijd en expertise van alle betrokkenen.
Laagste prijs-aanbesteding blijft waardevol voor eenvoudige, goed gedefinieerde projecten waar snelheid en kostenbesparing prioriteit hebben. EMVI is de betere keuze voor complexe projecten waar innovatie, samenwerking en meerwaarde belangrijk zijn.
Het succes van beide methoden hangt af van goede voorbereiding en uitvoering. Bij EMVI is het belangrijk dat opdrachtgevers duidelijke criteria opstellen en aannemers leren om overtuigende plannen te schrijven.
Wij helpen organisaties bij het ontwikkelen van de juiste competenties voor beide aanbestedingsvormen. Of het nu gaat om het schrijven van winnende EMVI-plannen, het verbeteren van samenwerking in bouwteams, of het optimaliseren van projectbeheersing onze trainingen zijn afgestemd op de praktische uitdagingen waar infra-professionals dagelijks mee te maken hebben. Voor meer informatie over onze dienstverlening kunt u contact met ons opnemen.
