De wettelijke vereisten voor EMVI-gunning zijn vastgelegd in de Nederlandse Aanbestedingswet en Europese aanbestedingsrichtlijnen. Je moet verplicht gunningscriteria opstellen die prijs en kwaliteit combineren, deze transparant wegen en alle keuzes documenteren. EMVI staat voor Economisch Meest Voordelige Inschrijving en richt zich op de beste prijs-kwaliteitverhouding in plaats van alleen de laagste prijs.

Wat houdt EMVI-gunning precies in volgens de wet?

EMVI-gunning betekent dat je als opdrachtgever inschrijvingen beoordeelt op de beste prijs-kwaliteitverhouding in plaats van uitsluitend op de laagste prijs. De Aanbestedingswet verplicht je om naast prijs ook andere criteria mee te wegen zoals kwaliteit, duurzaamheid, technische verdienste of sociale aspecten.

De wettelijke basis ligt in artikel 2.114 van de Aanbestedingswet, die gebaseerd is op Europese aanbestedingsrichtlijnen. Het kernprincipe is dat je de inschrijving kiest die het beste aan je behoeften voldoet, niet per se de goedkoopste. Dit voorkomt dat je vastloopt met een aannemer die wel goedkoop is, maar onvoldoende kwaliteit levert.

Het verschil met laagste prijs gunning is duidelijk: bij EMVI weeg je meerdere factoren tegen elkaar af. Je kunt bijvoorbeeld 60% gewicht geven aan prijs en 40% aan kwaliteitsaspecten. Dit geeft je ruimte om de beste match te vinden voor jouw specifieke project.

In de praktijk wordt EMVI sinds 2012 steeds breder toegepast in de Nederlandse bouw- en infrasector. De huidige officiële term is Beste Prijs-Kwaliteitverhouding (BPKV), maar EMVI wordt nog altijd veel gebruikt.

Welke wettelijke criteria moet je toepassen bij EMVI-gunning?

Je moet gunningscriteria kiezen die direct gerelateerd zijn aan het object van de opdracht. De Aanbestedingswet stelt dat alle criteria objectief, transparant en niet-discriminerend moeten zijn. Prijs of kosten zijn altijd verplicht, maar je mag dit combineren met verschillende kwaliteitscriteria.

Verplichte elementen zijn altijd prijs of kosten. Optionele criteria die je mag meewegen zijn:

  • Technische verdienste en functionele kenmerken
  • Milieueigenschappen en duurzaamheid
  • Innovatieve aspecten
  • Sociale criteria zoals arbeidsparticipatie
  • Organisatie, kwalificatie en ervaring van het personeel
  • Service en technische bijstand

Praktische voorbeelden uit de infrasector zijn het meewegen van CO2-reductie bij wegenbouwprojecten, het gebruik van lokale materialen, of innovatieve uitvoeringsmethoden die minder hinder veroorzaken. Bij bouwprojecten zie je vaak criteria rond energieprestatie, onderhoudskosten of flexibiliteit van het ontwerp.

Belangrijk is dat elk criterium meetbaar en vergelijkbaar moet zijn. Je kunt niet zomaar ‘goede samenwerking’ als criterium stellen zonder uit te leggen hoe je dit gaat beoordelen.

Hoe weeg je prijs en kwaliteit tegen elkaar af binnen de wet?

De wet verplicht je om wegingsfactoren vooraf vast te stellen en bekend te maken aan inschrijvers. Je moet transparant zijn over hoe je prijs en kwaliteitscriteria tegen elkaar afweegt. Er zijn geen wettelijke minimum- of maximumpercentages, maar je weging moet wel proportioneel en gerechtvaardigd zijn.

Je hebt verschillende methoden om te wegen:

  • Percentuele weging (bijvoorbeeld 70% prijs, 30% kwaliteit)
  • Puntensysteem met maximale scores per criterium
  • Combinatie van beide methoden

De transparantievereisten betekenen dat je in de aanbestedingsstukken precies moet uitleggen hoe je gaat scoren. Inschrijvers moeten kunnen begrijpen hoe hun inschrijving beoordeeld wordt. Je moet ook motiveren waarom je bepaalde wegingen hebt gekozen.

In de praktijk zie je vaak wegingen tussen 50-80% voor prijs en 20-50% voor kwaliteitsaspecten. Bij complexe projecten waar innovatie of duurzaamheid belangrijk zijn, kan het kwaliteitsgedeelte hoger uitvallen. Bij bouwteamprojecten draait het soms zelfs 100% om kwaliteit.

Je motivatieplicht houdt in dat je achteraf moet kunnen uitleggen waarom de winnende inschrijving de beste prijs-kwaliteitverhouding had. Dit voorkomt willekeur en geeft inschrijvers rechtsbescherming.

Welke documentatie moet je wettelijk vastleggen bij EMVI?

Je bent wettelijk verplicht om een gunningsrapport op te stellen waarin je de gunningsbeslissing motiveert. Dit rapport moet aantonen dat je de EMVI-criteria correct hebt toegepast en waarom de gekozen inschrijver de beste prijs-kwaliteitverhouding bood.

Verplichte onderdelen van je documentatie zijn:

  • Motivering van de gekozen gunningscriteria
  • Uitleg van de gehanteerde wegingsfactoren
  • Beoordeling van alle inschrijvingen per criterium
  • Eindscore en rangschikking van inschrijvers
  • Onderbouwing waarom de winnaar de beste prijs-kwaliteitverhouding heeft

De transparantievereisten richting inschrijvers betekenen dat je hen moet informeren over de uitslag. Niet-gegunde partijen hebben recht op uitleg waarom hun inschrijving niet won. Je moet binnen bepaalde termijnen reageren op vragen over de gunningsbeslissing.

Bewaar alle documentatie goed. Bij eventuele bezwaarprocedures moet je kunnen aantonen dat je de procedure correct hebt gevolgd. Dit geldt ook voor de beoordelingsformulieren van individuele beoordelaars en eventuele overlegverslagen over de gunningsbeslissing.

Let op dat je geen vertrouwelijke informatie van inschrijvers deelt met concurrenten. Je kunt wel algemene feedback geven over waarom bepaalde aspecten goed of minder goed scoorden.

Wat zijn de juridische risico’s bij verkeerde EMVI-toepassing?

Onjuiste toepassing van EMVI-criteria kan leiden tot nietigverklaring van de gunning en schadevergoeding aan benadeelde inschrijvers. De meest voorkomende juridische problemen ontstaan door onduidelijke criteria, verkeerde weging of onvoldoende motivering van de gunningsbeslissing.

Mogelijke rechtsgevolgen zijn:

  • Intrekking van de gunningsbeslissing
  • Schadevergoeding aan gedupeerde inschrijvers
  • Vertraging van het project door nieuwe aanbesteding
  • Reputatieschade en verlies van vertrouwen bij de markt

Inschrijvers hebben verschillende mogelijkheden voor rechtsbescherming. Ze kunnen bezwaar maken bij jou als opdrachtgever, een kort geding starten bij de rechtbank, of een procedure beginnen bij de Rechtbank voor de Onderneming. Ook kunnen ze een klacht indienen bij het College van Arbiters.

Veelvoorkomende juridische valkuilen zijn het achteraf wijzigen van criteria, het niet consequent toepassen van de eigen beoordelingsmethode, of het meewegen van aspecten die niet in de aanbestedingsstukken stonden. Ook onduidelijke formulering van criteria leidt regelmatig tot procedures.

Voorkom problemen door je criteria vooraf goed te testen, beoordelaars te trainen en alle beslissingen zorgvuldig te documenteren. Laat bij complexe procedures juridische expertise meekijken naar je aanbestedingsstukken. Voor verdere ondersteuning kun je altijd contact opnemen met specialisten die ervaring hebben met EMVI-procedures.

Ontwikkel je EMVI-expertise met onze trainingen

EMVI-gunning vraagt om zorgvuldige voorbereiding en transparante uitvoering, maar biedt je als opdrachtgever wel de mogelijkheid om echt de beste partner te kiezen voor jouw project. Bij Bouwmeesters helpen we teams in de bouw- en infrasector om deze complexe processen beter te begrijpen en succesvol toe te passen door middel van gerichte trainingen, zodat projecten soepeler verlopen en alle partijen tevreden zijn met het resultaat.

Wil je je EMVI-kennis verder ontwikkelen? Dan bieden wij verschillende specialistische trainingen aan:

Related Articles