Verkeerde aanbesteding risico’s kunnen je bouwproject zwaar beschadigen. Je loopt kans op kostenexplosies tot wel 30-50% boven het budget, juridische geschillen die maanden duren, reputatieschade bij toekomstige opdrachtgevers en projectvertragingen die doorwerken in je hele planning. Deze aanbestedingsfouten ontstaan vaak door onvolledige voorbereiding, verkeerde partnerkeuze of onduidelijke contractafspraken.
Wat zijn de financiële gevolgen van een verkeerde aanbesteding?
Financiële risico’s bij verkeerde aanbestedingen kunnen je projectbudget volledig uit balans brengen. Kostenexplosies van 30-50% boven het oorspronkelijke budget komen regelmatig voor, vooral wanneer je de verkeerde aannemer selecteert of onduidelijke contractafspraken maakt. Daarnaast loop je juridische kosten op voor advocaten en arbitrageprocedures die snel kunnen oplopen tot tienduizenden euro’s.
Het grootste financiële risico zit in de cascade-effecten. Wanneer je een aannemer hebt geselecteerd die niet kan leveren wat beloofd is, moet je vaak opnieuw aanbesteden. Dit betekent dat je niet alleen de al gemaakte kosten kwijt bent, maar ook extra tijd en geld moet investeren in een nieuwe aanbestedingsronde. Ondertussen lopen de projectkosten door vanwege stilstand en vertraging.
Bij EMVI aanbestedingen komt daar nog bij dat je mogelijk boetes moet betalen als de gekozen aannemer zijn beloftes niet nakomt. Veel opdrachtgevers koppelen tegenwoordig financiële consequenties aan het niet nakomen van EMVI plannen. Dit kan je project nog duurder maken dan je van tevoren had ingeschat.
Welke juridische problemen kun je tegenkomen bij aanbestedingsfouten?
Juridische problemen bij aanbestedingsfouten leiden vaak tot langdurige geschillen die je project maandenlang kunnen stilleggen. Contractuele geschillen ontstaan wanneer aanbestedingsdocumenten onduidelijk zijn of wanneer partijen verschillende interpretaties hebben van de afspraken. Deze geschillen worden meestal via arbitrage bij de Raad van Arbitrage voor de Bouw beslecht.
Aansprakelijkheidskwesties vormen een ander groot juridisch risico. Wanneer je als opdrachtgever fouten maakt in het aanbestedingsproces, kunnen niet-geselecteerde partijen bezwaar maken. Dit kan leiden tot schadeclaims of het nietig verklaren van de aanbesteding. Ook kun je aansprakelijk worden gesteld voor schade die ontstaat door verkeerde keuzes in het selectieproces.
Overtredingen van aanbestedingsregels kunnen zelfs strafrechtelijke consequenties hebben. Denk aan belangenverstrengeling, het niet naleven van transparantievereisten of discriminatie in het selectieproces. Deze overtredingen kunnen niet alleen juridische procedures opleveren, maar ook je positie als opdrachtgever ernstig schaden.
Hoe schaadt een mislukte aanbesteding je bedrijfsreputatie?
Reputatieschade door mislukte aanbestedingen heeft langdurige gevolgen voor je positie in de bouw- en infrasector. Verlies van toekomstige projectkansen is vaak het directe gevolg, omdat andere opdrachtgevers je competenties in twijfel trekken. In de relatief kleine Nederlandse bouwwereld spreekt nieuws over mislukte projecten zich snel rond.
Stakeholder-relaties lijden zwaar onder aanbestedingsfouten. Gemeenten, waterschappen en andere overheidsinstanties houden bij welke partijen betrouwbaar zijn in hun aanbestedingsprocessen. Een reputatie van slechte voorbereiding of verkeerde partnerkeuzes kan je jarenlang achtervolgen bij nieuwe aanbestedingen.
Negatieve publiciteit versterkt de reputatieschade nog verder. Mislukte bouwprojecten halen regelmatig het lokale nieuws, vooral bij publieke opdrachtgevers. Deze publiciteit beïnvloedt niet alleen je relatie met huidige stakeholders, maar maakt het ook moeilijker om nieuwe samenwerkingspartners te vinden. Je moet dan extra hard werken om je betrouwbaarheid te bewijzen.
Waarom leiden verkeerde aanbestedingen tot projectvertragingen?
Projectvertragingen door verkeerde aanbestedingen ontstaan omdat je vaak opnieuw moet beginnen met het hele proces. Nieuwe aanbestedingsrondes kosten minimaal 3-6 maanden extra tijd, afhankelijk van de complexiteit van je project. Ondertussen staat je planning stil en lopen andere projectfasen vertraging op.
Heronderhandelingen met de verkeerd gekozen aannemer kunnen ook tot aanzienlijke vertragingen leiden. Wanneer blijkt dat de geselecteerde partij niet kan leveren wat beloofd is, moet je nieuwe afspraken maken of aanvullende expertise inhuren. Dit proces kan weken of maanden duren, terwijl je project stilligt.
De cascade-effecten op je totale projectplanning zijn vaak het meest problematisch. Vertragingen in één fase werken door naar alle volgende stappen. Dit betekent dat een verkeerde aanbesteding niet alleen die specifieke fase vertraagt, maar je hele projecttimeline kan verstoren. Bij complexe bouwteamprojecten kan dit leiden tot vertragingen van een jaar of meer.
Welke operationele risico’s breng je jezelf in gevaar mee?
Operationele risico’s bij verkeerde aanbestedingen verstoren je hele werkproces en kunnen de projectkwaliteit ernstig schaden. Kwaliteitsproblemen ontstaan wanneer je een aannemer selecteert die niet de juiste expertise of ervaring heeft voor jouw specifieke project. Dit leidt tot gebrekkige uitvoering die later dure herstelwerkzaamheden vereist.
Veiligheidsrisico’s nemen toe wanneer je werkt met partijen die niet voldoen aan de vereiste standaarden. Een aannemer die bezuinigt op veiligheidsmaatregelen om een lage prijs te kunnen bieden, brengt je hele project in gevaar. Ongevallen kunnen niet alleen menselijk leed veroorzaken, maar ook je project stilleggen en aansprakelijkheidskwesties opleveren.
Communicatieproblemen tussen partijen ontstaan vaak bij verkeerde partnerkeuzes. Wanneer je een aannemer selecteert die niet gewend is aan jouw werkwijze of communicatiestijl, leidt dit tot misverstanden en fouten. Bij bouwteamprojecten, waar intensieve samenwerking tussen opdrachtgever en opdrachtnemer nodig is, kunnen deze communicatieproblemen het hele project ondermijnen.
Hoe voorkom je de meest voorkomende aanbestedingsfouten?
Preventie van aanbestedingsfouten begint met grondige voorbereiding en duidelijke selectiecriteria. Analyseer je uitvraag grondig voordat je begint en stel een multidisciplinair team samen dat alle aspecten van het project kan beoordelen. Zorg ervoor dat je gunningscriteria specifiek en meetbaar zijn, zodat je objectief kunt beoordelen.
Een belangrijke checklist voor het aanbestedingsproces omvat:
- Stakeholder-analyse: identificeer alle betrokken partijen en hun belangen
- Risicoanalyse: breng alle projectrisico’s in kaart voordat je aanbesteedt
- Referentiecheck: controleer altijd de track record van potentiële aannemers
- Contractduidelijkheid: zorg voor heldere afspraken over scope, planning en kwaliteit
- Communicatieprotocol: leg vast hoe partijen met elkaar gaan samenwerken
Besteed extra aandacht aan de balans tussen prijs en kwaliteit, vooral bij EMVI aanbestedingen. Te vage of algemene antwoorden van aannemers zijn een rode vlag. Kies voor partijen die concrete, projectspecifieke voorstellen doen en hun claims kunnen onderbouwen met bewijs. Betrek ook uitvoerders bij de beoordeling om realisme te waarborgen.
Verkeerde aanbesteding risico’s kun je grotendeels voorkomen door zorgvuldige voorbereiding en het maken van weloverwogen keuzes. Bij Bouwmeesters helpen we je graag met trainingen over aanbestedingen, projectbeheersing en bouwteamsamenwerking. Zo zorg je ervoor dat je volgende aanbesteding wel succesvol wordt en je de risico’s minimaliseert.
UAV Systematiek Training
Wil je je expertise in aanbestedingen verder verdiepen? Ontdek onze praktijkgerichte RAW Systematiek in de Praktijk training. Deze training geeft je alle tools en kennis om aanbestedingsrisico’s te minimaliseren en succesvol te navigeren door complexe aanbestedingsprocessen. Voor meer informatie kun je altijd contact met ons opnemen.
